pagina 24 | woensdag 25 januari 2023
NAM in Schoonebeek: oud
vertrouwen en nieuwe scepsis
Willem Dekker
Als de NAM ergens nog het vertrouwen geniet van
de lokale bevolking dan is het in Schoonebeek. Maar:
,,De NAM nu is niet meer die van vroeger.”
Bijna iedereen in oliedorp Schoonebeek kent een positieve anekdote over de
voormalige suikeroom en zorgzame werkgever. Aan de andere kant groeit ook de
scepsis over de motieven van oliegigant NAM. Sommigen vrezen dat die misbruik
maakt van de hechte band met het dorp. Die relatie wordt de komende tijd op de
proef gesteld met de plannen om afvalwater van oliewinning te injecteren in de
Schoonebeekse grond.
Andere houding
Henk Vredeveld, bestuurslid van Dorpsbelangen, herkent de worsteling in
Schoonebeek. ,,Ik kom uit een NAM-gezin. Mijn vader werkte er. Toen ik 11 jaar
was, overleed mijn moeder. Toen werd meteen geregeld dat we een huishoudster
kregen, die overdag voor drie kinderen zorgde.’’
Toen de NAM in 1996 vertrok uit het dorp deed het bedrijf dat in stijl. Werknemers
konden soms al met 50 jaar met de VUT. Veel voorzieningen bleven in stand met
‘oliegeld’. Sinds de NAM in 2011 weer actief is onder het dorp, danken tientallen
gezinnen in de buurt hun inkomen aan het bedrijf. Zij dragen niet allemaal een
helm van de NAM, maar werken ook voor toeleveranciers, bijvoorbeeld in het
transport.
Toch zijn er ook zorgen in het dorp. Een lokale makelaar krijgt met regelmaat
vragen over de impact van het injecteren van afvalwater op de waarde van huizen.
Anno 2023 is Henk Vredeveld één van de criticasters van de plannen om
afvalwater in de bodem achter z’n huis te pompen. ,,Dat de NAM van nu niet meer
die van vroeger is, vergt van het dorp een andere houding. Die zien we helaas nog
niet.’’
Smak geld
Voorzitter Jos van Hees van Dorpsbelangen sluit zich aan bij Vredeveld.
,,Schoonebeek lijkt in een soort NAM-cocon te leven. Wij missen de betrokkenheid
van het dorp. Dat was in Twente in het begin niet anders. Daar moest eerst iets
misgaan in de grond voordat er echt verzet kwam.’’ Bij lekken in buizen ontsnapt
afvalwater
Van Hees en Vredeveld zitten met enkele dorpsgenoten met regelmaat aan de
zogeheten ‘Ontzorgtafel’ voor de omgeving, samen met de NAM, het ministerie
van Economische Zaken (EZ) en andere betrokkenen.
,,Minister Hans Vijlbrief heeft gezegd dat de bevolking achter de plannen moet
staan, maar aan tafel zien we dat NAM’ers en ambtenaren twee handen op één
buik zijn. Het gaat ook wel om een smak geld hè’’, stelt Vredeveld.
Ondanks die scepsis, en het uitblijven van veel ruggensteun uit het dorp blijven
beide mannen aan tafel voor de Schoonebeekse zaak. Niet met het doel om
oliewinning te laten stoppen, dat is een utopie. Maar ze willen zich ook niet op
voorhand vastklinken aan het plan van de NAM om afvalwater te injecteren in twee
lege gasvelden die ook vlakbij het dorp liggen.
Ongewenste gasten
Dorpsbelangen is onder de indruk van een alternatief plan van voormalig NAM-
ingenieur Gert Colenbrander. Zijn voorstel behelst het zuiveren van afvalwater tot
deels schoon water en een deels ingedikte zoutwatermassa die weer teruggaat het
olieveld in; volledig ‘circulair’ dus.
,,Het was echt sleuren om Colenbrander zijn verhaal te mogen laten doen. Wij
willen dat de NAM serieus reageert op zijn verhaal. Het lijkt er nu op dat iedereen
enthousiast is over dat alternatief, behalve de bestuurders en bedrijven die
financiële belangen hebben’’, zegt Vredeveld.
Niet alleen Colenbrander was in eerste instantie niet welkom bij het lokale overleg
tussen belanghebbenden in Schoonebeek, een verslaggever van RTV Drenthe
werd helemaal geweigerd en ook actiegroep Stop Afvalwater Twente zijn tot
ongewenste gasten verklaard. Tot onbegrip van Dorpsbelangen Schoonebeek.
,,Wij willen het verhaal van alle kanten horen. Niemand hoeft met een spandoek op
de tribune te gaan zitten, maar het moet wel openbaar zijn. De angst voor reuring
helpt de zaak niet’’, zegt Jos van Hees.
Weinig wanklank
Donderdagavond is er een nieuwe bijeenkomst onder leiding van nieuwbakken
overlegvoorzitter Bert Bouwmeester, tot anderhalf jaar geleden burgemeester van
Coevorden.
Een dag eerder, woensdag, praten bestuurders de gemeenteraden van Emmen en
Coevorden en Drentse Statenleden bij.
Het Emmer CDA-raadslid René Wittendorp uit Schoonebeek kondigt aan kritisch te
zijn omdat de belangen groot zijn. Toch merkt ook hij weinig kopzorgen in het dorp.
,,Schoonebeek is traditioneel positief over de NAM. Als ik richting Twente of
Groningen rij, slinkt dat vertrouwen met de kilometer.’’
Hoewel Wittendorp weinig wanklank hoort, zegt hij wat achterdochtig te zijn over
de miljoenenbedragen die in de wandelgangen te horen zijn als toekomstige
compensatie voor het dorp, tot wel 20 procent van de winst. ,,Zoveel miljoenen
krijgt Schoonebeek niet eens op, maar daaruit kun je wel afleiden hoe groot de
belangen zijn voor de NAM om dit erdoor te krijgen. Ik voel er niets voor om
gepaaid te worden.’’
Tamme houding
Schoonebeekster en ex-raadslid Jenneke Ensink was als politica van LEF! fel
tegen de eerste plannen met productiewater. Ze is teleurgesteld over de tamme
houding van haar dorpsgenoten. ,,Veel mensen denken dat als de NAM zegt dat
het goed komt, dat het ook goed komt. Maar ik vertrouw de NAM voor geen meter
meer.’’
Volgens Ensink is de kracht van het verzet in Twente geweest dat het protest zich
als een olievlek over de regio verspreidde onder bevolking en bestuurders. Ze
verwacht dat niet in Schoonebeek en omstreken. ,,Ik heb echt het gevoel dat we
een pact met de duivel smeden. Het is David tegen Goliath, maar Schoonebeek
heeft- of wil geen steen om mee te gooien.’’
De inwoners van Schoonebeek worden op woensdag 8 februari in hun eigen dorp
bijgepraat over de stand van zaken.
26 juni 2024 | 82.88 KB | Hoort bij dossier Woo-verzoek, Stop Afvalwater Schoonebeek 23 april 2023