Omschrijving Ambtelijk Overleg: Schoonebeek Olieproductiewater
verwerking
Voorzitter (EZK)
Vergaderdatum en -tijd 30 augustus 2022, 14.00 uur - 15.00 uur
Locatie Teams
Aanwezig (gemeente Coevorden),
(Provincie Drenthe), ,
(TNO),
(CE Delft), (CE Delft), ,
(EZK)
Pagina 1 van 7
Directoraat-generaal Klimaat
en Energie
Behandeld door
T 06
@rvo.nl
Datum
30 augustus 2022
Kenmerk
DGKE
Kopie aan
Bijlage(n)
Voorgestelde Agendapunten:
1. Welkom en opening, verslag van 19 juli 2022
schuift later aan en is met vakantie.
wisselt van functie dus er moet bij EZK gekeken worden wie in het
vervolg aansluit. vanuit TNO sluit aan. collega
van Delft sluit ook aan, ook betrokken bij onderzoek.
Verslag van 19 juli
was er niet bij vorige keer, opmerkingen zijn via de mail aan
gericht. verwerkt dit in het verslag.
2. Concept MKBA (toelichting TNO en CE Delft)
neemt het woord om de conceptresultaten MKBA te delen. Voor
vakantie met elkaar plan van aanpak besproken. De uitkomsten zijn
vertrouwelijk en niet voor externe verspreiding, omdat het om een concept
gaat. Mag wanneer nodig intern gedeeld worden. Saldo van maatschappelijke
kosten en baten is nog niet compleet. De risicoanalyse moet nog verwerkt
worden en de uitkomsten zijn vooral kwalitatief. Het slide-document wordt na
afloop gedeeld. Het finale document zal in rapportvorm zijn.
Pagina 2 van 7
Directoraat-generaal Klimaat
en Energie
Ons kenmerk
DGKE / 22277870
De motie Bromet was aanleiding van uitvoeren MKBA naar oliewinning in
Schoonebeek. En aandacht te besteden aan gasverbruik in het licht van
schaarste en oorlog in Oekraïne.
Stroomschema alternatieven
Route verwerking productiewater en alternatieven. Stopalternatief is hieraan
toegevoegd. Stel dat er definitief gestopt zou worden met oliewinning
Schoonebeek, wat zou dat betekenen?
Nulinitiatief; doorgaan met waterinjectie in Twente. Winningstempo zal
daardoor beïnvloed worden. Er zijn zorgen over risico’s, maar nog geen echte
incidenten gezien.
Verplaatsingsinitiatief; waterinjectie in lege gasvelden in Schoonebeek.
Kijken naar hoogwaardige zuivering, verwerkingsroutes komen hier in beeld.
Scheiding productiewater in zoete en zoutwaterstroom. Zoet wordt
hergebruikt en zout geïnjecteerd. (circulaire alternatief)
Vast zoutalternatief; lozing van schoon zoetwater op oppervlaktewater. Ook
zuivering en scheiding. Deze alternatieven zijn doorgerekend.
Aannames:
Zichtperiode is 100 jaar, waardoor langetermijneffecten mee genomen kunnen
worden. Kosten en baten zijn gebaseerd op bestaand onderzoeksmateriaal en
gesprekken met makelaars uit de omgeving. Conform algemene leidraad en
werkwijzers MKBA.
Kosten, milieu en economische effecten verwerkingsroutes en oliewinning zelf.
Belangrijk dat referentie en stopvariant betekenen dat de
olieproductiecapaciteit na verloop van tijd af daalt naar nul. Kent mindere
opbrengsten.
Moeten we alle emissies meenemen? Als er acuut gestopt wordt met winning
in Schoonebeek, stopt het gebruik niet in Nederland. Dan gaan we
importeren, want er is nog olie nodig. Daarom analyse beperkt tot productie-
emissies, niet gekeken naar gebruik en verbranding van olie.
Pagina 3 van 7
Directoraat-generaal Klimaat
en Energie
Ons kenmerk
DGKE / 22277870
Resultaten t.o.v. nulalternatief
Belangrijkste conclusie is dat 1) verplaatsingsalternatief en circulair uit deze
MKBA als zeer positief gezien worden. Allebei leveren ze per saldo welvaart op
voor Nederland. De verschillen tussen deze twee alternatieven zijn beperkt.
Directe financiële effecten zijn dominant. Andere factoren spelen kleinere rol
(luchtvervuiling en klimaat bijvoorbeeld). Deze financiële effecten bestaan uit
directe kosten en opbrengsten voor NAM. Daarin hoort kanttekening dat naar
Nederlandse actoren gekeken is en deze centraal staan, geen rekening
gehouden met buitenlandse effecten. Aanname is dat oliewinning stopt
wanneer de kosten hoger zijn dan de opbrengsten. Bij het
verplaatsen/circulair/vast-zoutalternatief neemt de oliewinning toe vanwege
grotere waterverwerkingscapaciteit. Vereist extra stoominjectie. Kosten
bestaan uit investeringskosten voor waterverwerking, operationele kosten,
abbandoneringskosten, gaskosten (voor originele stoomproductie)
elektriciteitskosten en EU ETS kosten. Opbrengsten bestaan uit verkoop van
ruwe olie.
Werkgelegenheid; gekeken per alternatief
Inschatting gemaakt van FTE die nodig zijn voor aanleg van putten, leidingen
en overige installaties. Gaan er vanuit dat werknemers bij stopvariant baan
verliezen, maar op lange termijn nieuwe baan vinden. Gemiddelde tijdelijke
werkeloosheid is enige effect.
Directe vs indirecte effecten
Effecten van stopalternatief tussen 50-150 banen. In verplaatsingsalternatief
positieve effecten, maar beperkt.
Hoe neem je dit effect mee in MKBA?
Omdat huidige situatie in arbeidsmarkt erg krap is, past de situatie zich snel
aan. Mensen vinden snel andere baan, is de aanname.
; vraag over opbrengsten. Zijn die voor de NAM of deel dat
NAM aan Nederlandse partijen moet betalen? geeft aan dat het
Pagina 4 van 7
Directoraat-generaal Klimaat
en Energie
Ons kenmerk
DGKE / 22277870
om het laatste gaat. Deel wat naar buitenlandse aandeelhouders gaat rekenen
ze alleen niet mee. Gaat om belasting etc. Alleen Nederlandse actoren
meegenomen.
Vervolgvraag ; Zijn het banen alleen in waterinjectie of
gehele oliewinning? ; zowel oliewinning als ook de additionele
banen die het oplevert. Meer banen door bv opzetten verwerkingsroutes.
Klimaateffecten
Stoppen met oliewinning leidt niet tot afname in vraag naar olie. Gevolg is
meer import van olie buiten Europa. Klimaateffecten blijven daarom beperkt
tot productiefase.
Vraag: is de CO2 footprint van oliewinning in Schoonebeek hoger of lager dan
mondiale gemiddelde? De winning zelf, de olie, is van bijzondere kwaliteit. Is
heel stroperig, hoge viscositeit. Daardoor moet veel stoom geïnjecteerd
worden om te kunnen winnen. Is niet makkelijk, maar kan wel en vereist heel
veel warmte. Daarin zien we dat die winningsemissies in vergelijk met
mondiale gemiddelde hoog zijn. Tegelijkertijd zijn methaanemissies, tansport
en emissies door flaring weer beperkt in Schoonebeek. Conclusie: Qua
emissies presteert Schoonebeek winning relatief beter dan mondiaal. Ondanks
de stroperige olie en moeilijkheid van de winning.
Veiligheid en lekkages
Objectieve en subjectieve benadering
Conclusie: winning in Schoonebeek leeft enorm in het dorp. Oliewinning heeft
tot op heden geen impact op huizenmarkt gehad. Aantal transacties en
mogelijke waardedaling is niet aan de orde. Het is ook niet per se positief voor
het woonmilieu.
Stopvariant kan toch aantrekkelijk zijn voor woonmilieu. Gaat echter om
relatief beperkt aantal woningen, die met direct uitzicht op injectieput. Geen
grote effecten verwacht ook op de prijzen van deze woningen. Het verplaatsen
van transport en injectie naar Drenthe zullen geen serieuze effecten met zich
meebrengen. Op dit moment nog niet tot serieuze incidenten geleid. Deze
conclusies zijn getrokken n.a.v. gesprekken met makelaar.
Pagina 5 van 7
Directoraat-generaal Klimaat
en Energie
Ons kenmerk
DGKE / 22277870
Gevoeligheidsanalyses
Hebben met hogere CO2 en gasprijzen gerekend, 20% hogere CAPEX voor
circulaire variant en tijdelijke werkloosheid van gemiddeld 1,04 jaar.
Welke maatschappelijke effecten in regio?
Welvaartseffecten alleen positief bij stoppen en negatief bij de andere
varianten.
Ruimte voor vragen
; schets van de alternatieven; injectie in olieveld in combinatie met
circulaire alternatief. Ik mis circulaire i.c.m. injectie in gasveld. Waarom komt
die nu niet in beeld en komt die nog in beeld?
; in plan van aanpak over gehad. Ik denk niet dat het tot grote
verschillen gaat leiden. Ik weet niet goed wat de precieze verantwoording van
deze keuze is. Dat moet ik nagaan.
vervolgvraag: Financiële effecten; Kijk puur naar opbrengsten het
winstdeel of ook belastingen?
; gaat om totale winst. Vanuit die winst worden aandeelhouders
betaald en belastingen. Dus de totale winst voor Nederlandse aandeelhouders.
Totale marge van dit project voor producenten in Nederland.
Je moet gaan kijken in hoeverre deze activiteit meer winstgevend is dan de
gemiddelde activiteit. En dat hebben we gedaan t.o.v. gemiddelde
Nederlandse economie. Die baan vormt niet alleen kostenpost maar ook
welvaartseffect voor mensen die bij NAM en onderaannemers werken. Als
deze activiteit niet door zou gaan, is waarschijnlijk zo dat deze mensen heel
snel elders aan de slag zouden kunnen gaan. In de huidige situatie is dit de
inschatting.
; gezondheidseffecten zijn niet groots benoemd. Is het
verwaarloosbaar? Bijvoorbeeld stress. Heb je dat in beeld?
; ja we hebben gekeken naar emissies en geluid. Los van het
veiligheidsrisico. Effecten op luchtkwaliteit. Negatieve effecten op de welvaart
zien we hierbij. Speelt dus een rol en significant. Niet in verhouding tot of
Pagina 6 van 7
Directoraat-generaal Klimaat
en Energie
Ons kenmerk
DGKE / 22277870
kleiner dan de directe effecten. Qua geluid zien we dat er geen woningen zijn
die binnen de 50 dB contour vallen. Waardering voor geluidsoverlast onder 50
dB hebben we momenteel geen wetenschappelijk bewijs/goede data voor.
vervolgvraag: Andere gezondheidseffecten ook niet?
; andere effecten kunnen we bij oliewinning nog niet vaststellen
op basis van de data. Wil niet zeggen dat deze er niet zijn.
; die klimaateffecten komen positief uit? Zal tot verbazing
leiden, hoe robuust is dat?
; dat resultaat is afhankelijk van het plaatsen van de elektrische
boilers. Onder die voorwaarde kan de totale CO2 voetprint onder de voetprint
van de gemiddelde oliewinning kruipen. Daar moet een check op gedaan
worden (geldt voor alle resultaten). Collega’s van TNO en NAM moeten dit ook
nog checken. voegt toe; elektrische boiler op 100% duurzame
stroom. De stroom moet fysiek bekabeld groen aangeleverd worden. Op
elektronen niveau moet het vergroend zijn. vraagt of dit expliciet
benoemd kan worden in het verslag.
; vanuit regionale bestuurders behoefte aan duiding van
regionale baten en lasten. Hoe zien jullie de regionale baten en hoe die toe te
rekenen? Niet alleen de lasten maar de balans.
aan batenkant zoals extra belastinginkomsten; we weten niet
hoe overheid die middelen besteed en aandeelhouders daarmee omgaan. Er
zijn lokale belastinginkomsten, maar die moeten ook betaald worden.
Werkgelegenheid is een duidelijk voordeel voor de regio.
geeft aan dat dit een punt is waar Nam zich zorgen om
maakt. Dat de lusten weg lijken te vallen bij de lasten. Al zou het maar een
kwalitatieve beschrijving zijn, maar het gaat met name om het beeld dat
geschetst wordt.
; dan zou je andere analyse moeten doen van besteden van
belastinginkomsten. Buiten het welvaartskader.
; er wordt 20 miljoen per jaar in Drenthe geïnvesteerd
rondom de oliewinning.
Pagina 7 van 7
Directoraat-generaal Klimaat
en Energie
Ons kenmerk
DGKE / 22277870
; stelt voor dit punt apart op te nemen gezien de tijd.
; behoefte aan het herlezen van de sheets om beter tot
vragen te komen. Tot wie kan ik me richten als ik dit gedaan heb?
we kunnen de schriftelijke versie delen met deze groep. Vragen
kun je stellen aan (?). stuurt dit in mail na met contactgegevens.
; jullie zelf nog twee dagen nemen om het document te bekijken en
dat jullie het dan delen. Zodat er nog een week ruimte is om te reageren
binnen deze groep.
; noemde dat alleen naar Nederland gekeken werd.
Duitsland wordt niet meegenomen? Daar gaat het product heen dus is wel
integraal onderdeel. Kan dit in aanvulling wel genoemd worden? Qua CO2
heeft dit wel een impact. Is wel goed dit te noemen.
; kan zeker beter benoemd worden. Zit wel in de transport
emissies. Die afstanden zijn wel beperkt.
stelt voor dat vrijdag 2 september dit rondgestuurd wordt. En dan
iedereen een week geven om er naar te kijken en te reageren. Uiterlijk 13
september reageren.
Iedereen stuurt terugkoppeling met anderen in CC. Finale rapport eind
september.
heeft nog een mail gestuurd met een aantal vragen. Dit
wordt op de volgende agenda gezet.
3. WVTTK
bestuurders vragen om gedetailleerde tijdsplanning en is dringend
behoefte aan. geeft aan dat het op de agenda stond, maar is geen
reactie nog op gekomen. Volgende vergadering wil hij hieraan wijden.
Met opmerkingen [ (1]: Ik miste hier de
achternaam
Met opmerkingen (2R1]: Ik ook niet
26 juni 2024 | 149.66 KB | Hoort bij dossier Woo-verzoek, Stop Afvalwater Schoonebeek 23 april 2023