Kernboodschap
Vechtstromen (eerder waterschap Velt en Vecht) en de Waterleidingmaatschappij Drenthe, hebben
in 2004 NieuWater opgericht om de Puurwaterfabriek te financieren, te bouwen en te beheren. In
2010 werd de Puurwaterfabriek, naast de zuivering in Emmen, geopend. In 2021 kwamen de
aandelen van de Waterleidingmaatschappij Drenthe beschikbaar, omdat WMD een 100 procent
drinkwaterbedrijf wilde zijn. Deze aandelen zijn vervolgens gekocht door Vechtstromen.
In de Puurwaterfabriek wordt van het effluent uit de rioolwaterzuiveringsinstallatie van Emmen op
een duurzame wijze puur water gemaakt. Het effluent vormt daarmee een duurzaam alternatief voor
het gebruik van grondwater of drinkwater. Dit pure water wordt door de NAM gebruikt voor de
productie van stoom, die nodig is bij de oliewinning in een nabijgelegen olieveld. Hierdoor is de NAM
niet aangewezen op grondwater of drinkwater en kan de waterbeschikbaarheid in Zuidoost-Drenthe
voor natuur en landbouw beter op peil gehouden worden. Mede in het licht van de klimaateffecten,
die we ook in Zuidoost-Drenthe nadrukkelijk zien, is dat een goede zaak.
De Puurwaterfabriek is in de loop der jaren ook een belangrijk onderdeel geworden bij de zoektocht
naar innovatieve manieren van zuiveren en hergebruik van afvalwater. In samenwerking met
medeoverheden, kennispartners en bedrijven wordt er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de
effectiviteit van actief koolfilter (BODAC) in de verwijdering van medicijnresten, zoeken we naar
oplossingen voor micro- verontreiniging in (afval)water en kijken we of puur water kan worden
gebruikt bij de productie van waterstofgas als onderdeel van de energietransitie. Het overnemen van
de aandelen van Waterleidingmaatschappij Drenthe had tot doel om dit onderzoek en deze
ontwikkelingen te borgen.
**
Als waterschap gaan wij niet over de vraag of delfstofwinning noodzakelijk is. Die afweging is aan de
minister van Economische Zaken en Klimaat.
Sinds de wijziging van de Mijnbouwwet in 2017 zijn waterschappen, evenals provincies en
gemeenten, wel wettelijk adviespartner van de minister van EZK voor mijnbouwactiviteiten. Via dit
formele spoor worden de regionale, lokale en locatiespecifieke belangen bij de besluitvorming
betrokken. Het is onze watergraaf Stefan Kuks geweest die, vanuit zijn rol als Uniebestuurder, in de
Tweede Kamer heeft gepleit voor dit adviesrecht. Dit is door de Tweede Kamer gehonoreerd en daar
maken we ook gebruik van.
Wij zijn een functionele overheid. Bij het opstellen van onze adviezen kijken we dus primair naar de
invloed van voorgenomen mijnbouwactiviteiten op het (beheer van) het watersysteem. Bijvoorbeeld
de invloed van bodemdaling op ons peilbeheer, eventuele risico’s voor de waterkwaliteit, de invloed
van bodemtrillingen op onze waterkeringen en kunstwerken, enzovoorts.
Als we het nodig vinden, geven we nadrukkelijk aan wat we vinden van de mogelijke risico's voor de
kwaliteit van water in beken, sloten, rivieren (oppervlaktewater), grondwater en mogelijke
schadelijke gevolgen voor mens, plant en dier. Deze dienen tot het absolute minimum te zijn
ingeperkt. Hiervoor vraagt het waterschap aandacht bij alle betrokken partijen, zeker ook in de
richting van de NAM. Dit hebben we in het verleden gedaan en dit zullen we ook in de toekomst
blijven doen.
**
Q&A
Waarom levert Vechtstromen puur water aan de NAM?
De NAM heeft water nodig om stoom te maken. Met deze stoom wordt diep onder de grond de olie
verhit en vloeibaar gemaakt, om de winning te vergemakkelijken. Omdat het beter is om daarvoor
geen grondwater of drinkwater te gebruiken, heeft NieuWater een fabriek gebouwd waarin zeer
schoon water wordt gemaakt met water uit onze rioolwaterzuivering.
Zo gaan we onttrekking van grondwater tegen en hebben we de waterbeschikbaarheid in Zuidoost-
Drenthe voor natuur en landbouw beter op peil kunnen houden. Mede in het licht van de
klimaateffecten, die we ook in Zuidoost-Drenthe nadrukkelijk zien, is dat een goede beslissing
geweest.
Waarom heeft Vechtstromen de aandelen NieuWater van WMD overgenomen?
De Puurwaterfabriek is in de loop der jaren een belangrijk onderdeel geworden bij de zoektocht naar
innovatieve manieren van zuiveren en hergebruik van afvalwater. In samenwerking met
medeoverheden, kennispartners en bedrijven wordt er bijvoorbeeld onderzoek gedaan naar de
effectiviteit van actief koolfilter (BODAC) in de verwijdering van medicijnresten, zoeken we naar
oplossingen voor micro- verontreiniging in (afval)water en kijken we of puur water kan worden
gebruikt bij de productie van waterstofgas als onderdeel van de energietransitie. Het overnemen van
de aandelen van Waterleidingmaatschappij Drenthe had tot doel om dit onderzoek en deze
ontwikkelingen te borgen.
Wordt jullie schone water als vuil water in de bodem geïnjecteerd?
De NAM heeft water nodig om stoom te maken. Met deze stoom wordt diep onder de grond de olie
verhit en vloeibaar gemaakt, om de winning te vergemakkelijken. Omdat we niet willen dat daarvoor
grondwater of drinkwater wordt gebruikt, hebben we samen met de Waterleidingmaatschappij
Drenthe NieuWater opgericht. Gezamenlijk hebben we de Puurwaterfabriek fabriek gebouwd,
waarin we zeer schoon water maken met water uit onze rioolwaterzuivering.
In de diepe bodemlaag zit naast de olie, van nature echter ook een grote hoeveelheid water. Nadat
de olie vloeibaar is gemaakt met stoom, wordt via de winputten dus een combinatie van water en
olie onttrokken. Dit opgepompte water wordt in Schoonebeek afgescheiden van de olie en als
zogeheten productiewater verwerkt.
Jullie hebben duurzaamheid hoog in het vaandel. Waarom stoppen jullie niet gewoon met de
levering van puur water aan de NAM?
Met de oprichting van NieuWater en de bouw van de Puurwaterfabriek, die in 2010 is opgeleverd, is
ervoor gezorgd dat de NAM voor haar proces geen grondwater of drinkwater hoeft te gebruiken. Ze
gebruiken nu extra gezuiverd rioolwater uit de zuivering in Emmen voor de productie van stoom. Zo
kan de waterbeschikbaarheid in Zuidoost-Drenthe voor natuur en landbouw beter op peil gehouden
worden. Mede in het licht van de klimaateffecten, die we ook in Zuidoost-Drenthe nadrukkelijk zien,
is dat een goede zaak.
Stoppen met de levering van puur water door NieuWater aan de NAM, betekent dat de NAM ander
water, zoals grondwater of drinkwater, moet gaan gebruiken om stoom te maken. Of ze kunnen geen
stoom meer produceren en zijn genoodzaakt te stoppen met de winning van olie in het gebied.
De levering van puur water aan de NAM had nou juist als doel dat er geen grond-of drinkwater zou
worden gebruikt voor de winning van olie. De NAM in de situatie brengen om alsnog grond-of
drinkwater te gaan gebruiken voor het maken van stoom, vinden we niet wenselijk. Zeker niet gezien
de al grote druk op het grondwater- en drinkwatersysteem, door onder meer klimaateffecten.
Wanneer het waterschap stopt met het leveren van puur water aan de NAM, zetten we daarmee
eenzijdig onze levering stop. We voldoen dan niet meer aan de leveringsovereenkomst die we met
de NAM hebben gesloten en dat besluit van NieuWater zou zelfs kunnen leiden tot het
noodgedwongen stopzetten van de oliewinning. Het besluit om al dan niet een streep te zetten door
de oliewinning in Schoonebeek is echter exclusief voorbehouden aan de minister van EZK. Aan een
dergelijk eenzijdig besluit van NieuWater zouden ook grote juridische en financiële gevolgen zijn
verbonden.
Wanneer loopt het contract met de NAM af? [IS DIT GEHEIM - MH??]
Het contract tussen NieuWater en de NAM loopt in september 2035 af. In het contract is een optie
opgenomen om de levering van Puurwater met 6 jaar te verlengen. Het contract voorziet in
onderhandelingen waaruit alleen een verlenging kan volgen als dat voor beide partijen tot een
redelijk resultaat leidt
Wat denkt Vechtstromen van de aangenomen motie in de tweede kamer?
Antwoord is bestuurlijk!!
26 juni 2024 | 110.69 KB | Hoort bij dossier Woo-verzoek, Stop Afvalwater Schoonebeek 23 april 2023